Các nhà thiên văn vừa tìm thấy một cặp sao lùn trắng chỉ mất 5,4 phút
để xoay một vòng quanh nhau. Đây là cặp sao đôi xoay nhanh nhất mà giới
khoa học từng biết.

Hình minh họa một cặp sao đôi siêu nặng xoay quanh nhau. Ảnh: theregister.co.uk.

Theo Space, một nhóm chuyên gia thiên văn
quốc tế phát hiện cặp sao nhờ kính thiên văn Keck I trên đỉnh núi Mauna
Kea, quần đảo Hawaii, Mỹ.

Sự tồn tại của cặp sao – được đặt tên là HM Cancri
hoặc RX J0806.3+1527 – đặt ra một thách thức lớn đối với giới khoa học
trong việc giải thích quá trình hình thành của chúng. Nhưng chúng cũng
mở ra một cơ hội lớn cho những nhà thiên văn muốn tìm hiểu sóng trọng
trường.

Danny Steeghs – một nhà vật lý thiên văn của Đại học
Warwick tại Anh - nói rằng cặp sao HM Cancri rất gần nhau. Khoảng cách
của chúng bằng khoảng 1/4 khoảng cách giữa trái đất và mặt trăng. Nếu
gần hơn chút nữa, chúng có thể lao vào nhau và cùng bị hủy diệt.

Sao lùn trắng là phần lõi còn lại của những ngôi sao
có khối lượng thấp và trung bình sau khi chúng “chết” (tiêu thụ hết
nhiên liệu phản ứng hạt nhân trong sao). Chúng có niên đại lớn hơn mặt
trời vài tỉ năm. Một điều nghịch lý là sao lùn trắng càng nhỏ thì khối
lượng của chúng càng lớn do mật độ vật chất siêu đặc.

Trong trường hợp của HM Cancri, ngôi sao nhỏ hơn (và
nặng hơn khoảng hai lần "đối tác") hút vật chất từ ngôi sao kia bằng
lực hấp dẫn.

“Ngôi sao nặng hơn đang bóp méo hình dạng của ngôi
sao nhẹ hơn, khiến hình dạng của nó giống như quả lê hoặc giọt mưa”,
Arne Rau, nhà vật lý thiên văn của Viện nghiên cứu vật lý ngoài trái
đất tại Đức, nhận xét.

Vật chất từ ngôi sao nhẹ hơn va vào ngôi sao nặng
hơn. Sự va chạm này tạo ra những chùm sáng và năng lượng – những thứ
khiến các nhà thiên văn chú ý tới HM Cancri từ hơn 10 năm trước.

Ngoài HM Cancri, nhóm chuyên gia thiên văn còn phát
hiện một cặp sao xoay quanh nhau trong 9,6 phút. Đây là cặp sao có tốc
độ xoay nhanh thứ hai sau HM Cancri.
theo Vnexpress

lên đó ở chưa tới trường là tới giờ ngủ rùi :P

HM Cancri lần đầu tiên được nhận thấy như là một nguồn tia X vào năm 1999 cho thấy một chu kỳ 5,4 phút nhưng nó vẫn chưa rõ ràng cho dù thời gian này cũng chỉ ra những khoảng thời gian thực tế quỹ đạo của hệ thống. Khoảng thời gian rất ngắn mà nhà thiên văn học đã được miễn cưỡng chấp nhận khả năng xảy ra mà không có bằng chứng vững chắc.
Nhóm nghiên cứu đã sử dụng kính viễn vọng lớn nhất thế giới, kính viễn vọng the Kech trên Hawaii, để phát hiện các biến thể vận tốc trong những dòng quang phổ trong ánh sáng của HM Cancri.
Velocity đang gây ra các biến thể của hiệu ứng Doppler, gây ra do sự chuyển động quỹ đạo của hai ngôi sao xoay quanh nhau. Hiệu ứng Doppler gây ra những dòng định kỳ chuyển đổi từ màu đỏ và màu xanh để quay trở lại.
Các HM nhị phân Cancri là một thách thức thật sự cho sự hiểu biết của chúng ta về sự tiến hóa của sao và nhị phân.